ارزیابی تطبیقی هفت نمایه خشک سالی هواشناسی با استفاده از روش تحلیل خوشه ای

نویسندگان

  • آزاده کاظمی
  • علی اکبر سبزی پرور
چکیده مقاله:

این مطالعه با هدف مقایسه چند بعدی هفت نمایه خشک سالی هواشناسی و با استفاده از آمار بارندگی یک دوره آبی 35 ساله (1346-1345 تا1380-1379) در 22 ایستگاه استان همدان انجام یافته است. نمایه­های خشک سالی مورد بررسی عبارتند از: نمایه دهک ها (DI) ;نمایه درصد نرمال بارندگی (PNPI); نمایه معیار استاندارد Z (Z); نمایه ناهنجاری بارش (RAI); نمایه بارش استاندارد شده (SPI); نمایه Z چینی (CZI) و نمایه Z چینی تعدیل یافته (MCZI). پس از محاسبه نمایه های خشک سالی فوق در مقیاس زمانی مورد نظر، نتایج براساس معیارهای شباهت توالی سال های خشک، نرمال و تر با استفاده از روش تحلیل خوشه ای (Cluster analysis)، و همبستگی آماری بین نمایه‌ها، دسته بندی و مورد ارزیابی  قرار گرفت. بررسی‌ها از دیدگاه تحلیل خوشه‌ای نشان داد که سنجه­های  RAI ، Z و DI از نظر آماری مشابه بوده و در ارزیابی های خشک سالی نیز در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک استان همدان به نتایج نسبتا مشابهی ختم می شوند. در ارزیابی روابط همبستگی نیز، نمایه­های زوج شده PNPI-Z، PNPI-RAI، Z-RAI، SPI-CZI در اغلب ایستگاه های استان در سطح اطمینان مطلوبی) 5 0/0 (pبا یکدیگر از خود نشان دادند، ولی در تحلیل خوشه ای فقط نمایه های RAI، Z، و DI در یک گروه قرار گرفتند. محاسبات نشان داد که نتایج معیار­های RAI، Z و DI از لحاظ توصیف وضعیت خشک سالی بسیار به هم نزدیک می باشند. بر این اساس، معیار­های ناهنجاری بارش (RAI) ، Z و دهک ها (DI) به ترتیب به عنوان بهترین سنجه­ها جهت ارزیابی خشک سالی هواشناسی در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک شناخته شدند. نتایج حاصل از معیارهای منتخب نشان داد که در سال های 47-46، 56-55، 63-62، 68-67، 70-69، 76-75 و 78-77  خشک سالی های شدید در اغلب نقاط استان اتفاق افتاده است.  این نتایج با شواهد واقعی رخ داده (افت شدید عملکرد محصولات کشاورزی، کاهش سطح آب های زیر زمینی و کاهش دبی رودخانه های استان) مطابقت خوبی نشان داد. علی رغم استفاده همه گیر نمایه SPI  در پایش خشک سالی های کشور، در این مطالعه شاخص SPI  جهت ارزیابی خشک سالی های هواشناسی در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک مناسب تشخیص داده نشد.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی تطبیقی 4 نمایه خشکسالی هواشناسی با استفاده از روش تحلیل خوشه ای (مطالعه موردی استان سیستان و بلوچستان)

بارندگی یکی از مهمترین متغیرهایی است که از آن در تعریف خشکسالی استفاده می شود. نمایه های مختلفی بر پایه بارش برای ارزیابی خشکسالی ارائه شده است که می توان به نمایه های درصد از بهنجار(pn)، بارش معیار شده (spi) ، دهک ها (dpi) و شاخص ناهنجاریهای بارش(rai) اشاره کرد. هر یک از این نمایه ها برای توصیف خشکسالی ، در طبقاتی تقسیم بندی می شوند که هر طبقه بیانگر وضعیتی از شدت خشکسالی می باشد. این تحقیق با...

متن کامل

ارزیابی تطبیقی ۴ نمایه خشکسالی هواشناسی با استفاده از روش تحلیل خوشه ای (مطالعه موردی استان سیستان و بلوچستان)

بارندگی یکی از مهمترین متغیرهایی است که از آن در تعریف خشکسالی استفاده می شود. نمایه های مختلفی بر پایه بارش برای ارزیابی خشکسالی ارائه شده است که می توان به نمایه های درصد از بهنجار(pn)، بارش معیار شده (spi) ، دهک ها (dpi) و شاخص ناهنجاریهای بارش(rai) اشاره کرد. هر یک از این نمایه ها برای توصیف خشکسالی ، در طبقاتی تقسیم بندی می شوند که هر طبقه بیانگر وضعیتی از شدت خشکسالی می باشد. این تحقیق با...

متن کامل

ارزیابی تطبیقی 4 نمایه خشکسالی هواشناسی با استفاده از روش تحلیل خوشه‌ای (مطالعه موردی استان سیستان و بلوچستان)

بارندگی یکی از مهمترین متغیرهایی است که از آن در تعریف خشکسالی استفاده می‌شود. نمایه‌های مختلفی بر پایه بارش برای ارزیابی خشکسالی ارائه شده است که می‌توان به نمایه‌های درصد از بهنجار(PN)، بارش معیار شده (SPI) ، دهک ها (DPI) و شاخص ناهنجاریهای بارش(RAI) اشاره کرد. هر یک از این نمایه‌ها برای توصیف خشکسالی ، در طبقاتی تقسیم بندی می‌شوند که هر طبقه بیانگر وضعیتی از شدت خشکسالی می‌باشد. این تحقیق با...

متن کامل

ارزیابی خشک سالی هواشناسی در ایران با استفاده از شاخص «استانداردشدة بارش و تبخیر-تعرق(spei)»

این تحقیق به بررسی اثر عوامل دما، بارش و تبخیر–تعرق در تعیین خشک سالی می پردازد. مجموع این تأثیرات در شاخص استاندارد شدة بارش وتبخیر- تعرق ارزیابی شده اند. از این رو در این مقاله کوشش شده است تا با مطالعة موردی در یک دورة یک ساله (چهار فصل)، خشک سالی کشور به کمک این شاخص (به صورت سه ماهه) بررسی شود. داده های دما و بارش برای تعیین ناهنجاری ها و شاخص خشک سالی استانداردشدة بارش وتبخیر-تعرق در دورة...

متن کامل

مطالعة تطبیقی نمایه های هواشناسی با نمایه های هیدرولوژیکی برای پایش خشک سالی به روش داده کاوی (مطالعة موردی: ایستگاه ارازکوسه، استان گلستان)

تداوم کمبود بارش در یک منطقه نسبت به میانگین بلندمدت (خشک سالی هواشناسی) باعث کاهش جریان آب رودخانه و افت تراز آب زیرزمینی (خشک سالی هیدرولوژی) می شود. برای کمّی کردن خشک سالی، نمایه های متعددی تعریف شده است. در این پژوهش از دو نمایة خشک سالی، شامل نمایة بارش استانداردشده (spi) و نمایة جریان رودخانة استانداردشده (ssi)، به ترتیب، برای پایش خشک سالی هواشناسی و خشک سالی هیدرولوژیکی استفاده شد. این ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 1

صفحات  97- 112

تاریخ انتشار 2010-04-03

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023